COVID-19 maakte duidelijk dat micro-organismen zich eenvoudig verspreiden via de lucht en oppervlaktes. Om doorgeven via dat laatste te vermijden, was je je handen best geregeld. Maar dat alleen is niet genoeg, blijkt uit tests van UCLL Research & Expertise, de onderzoekscommunity van Hogeschool UCLL. "Als je je handen enkel afspoelt en niet droogt, zijn ze tot tien keer vuiler dan als je ze juist wast en droogt." Boodschap voor deze festivalzomer: was je handen volledig volgens de WHO-procedure én droog ze. Met papier is dat het meest hygiënisch.

Dat een festivalterrein niet de meest hygiënische plek is, weet iedereen. Festivalgangers wassen hun handen amper of niet, terwijl fingerfood alomtegenwoordig is. Er is vaak geen zeep om je handen te wassen en ook niets om ze aan af te drogen. "Festivals laten zo kansen liggen: niet alleen is het gros van de bevolking door COVID-19 meer hygiënebewust, maar je handen wassen met zeep en daarna echt afdrogen is ook véél hygiënischer dan ze afspoelen en laten drogen aan de lucht", vertelt Maarten Hendrickx. Maarten is onderzoeker bij Sustainable Resources, één van de acht expertisecentra van UCLL Research & Expertise, de onderzoekscommunity van Hogeschool UCLL. "Door gebruik te maken van een bioluminescentiemeter kunnen we binnen één minuut de zuiverheid van handen bepalen."

Drogen met papier: 10 keer beter
Maarten en collega-onderzoeker Ellen Van Hileghem voeren onderzoek naar hygiëne en micro-organismen. De COVID-19 pandemie maakte duidelijk dat virussen, bacteriën, schimmels en gisten zich eenvoudig verspreiden via de lucht en oppervlaktes. Om verspreiding via dat laatste zoveel mogelijk te vermijden, was je best geregeld je handen. Dat wisten we al, maar de twee onderzochten nu ook wat de meest hygiënische manier is om dat te doen. Want weet jij dat?

De UCLL-onderzoekers vergeleken allerlei handelingen om je handen proper te maken. Zo is je handen wassen en drogen aan een rol, hygiënischer dan met een luchtblazer. Je handen wassen en daarna drogen met papier is de beste optie. Er blijven tien keer minder micro-organismen op je handen achter dan bij de minst propere keuze: je natte handen gewoon droog schudden. Ellen Van Hileghem: "Microbiologisch gezien heeft dat laatste weinig effect. Je neemt zo weinig vuil van je handen weg. Papier is nodig om de micro-organismen letterlijk weg te vegen. Een tip voor de festivals: heb altijd wat papieren doekjes op zak."

Blijver: de WHO-handwasprocedure
Uit het onderzoek van de twee blijkt ook dat je handen nog eens drie keer properder zijn, als je ze ook volledig wast volgens de handwasprocedure van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die we massaal leerden tijdens de COVID-19 pandemie. Daarbij maak je je handen nat en wrijf je met zeep je handpalmen in, en daarna ook je handruggen, polsen en duimen. Vervolgens wrijf je de zeep tussen je vingers en nagelriemen. Maarten Hendrickx: "Het is niet evident om op een festival hoge hygiënische standaarden aan te houden, dus ook los van COVID-19, loont het de moeite om je handen volledig volgens de WHO-procedure te blijven wassen."

De onderzoekers doen hun tests met een ATP-bioluminescentiemeter, een state-of-the-art toestel waarbij je na één minuut al kan zien hoe proper een oppervlakte is, in dit geval dus de handen. De speciale meter bepaalt de hoeveelheid adenosine trifosfaat, kortweg ATP, op oppervlaktes. Dat is een stof die voorkomt in alle levende micro-organismen en daardoor is het een goede indicator om te bepalen of een oppervlak proper is. Hoe meer ATP, hoe ‘vuiler’ het oppervlak.

3 hygiënetips voor op het festivalterrein:

• Breng je eigen zeep mee. Zo ben je zeker dat je zeep hebt om je handen te wassen. Een flacon van minder dan 100 ml mag mee op het festivalterrein. Zeep gebruiken om je handen te wassen, is op een ‘vuile’ locatie altijd beter dan enkel alcoholgel.
• Denk aan papieren zakdoekjes. Die wegen niets én je bent zeker dat je je handen kan afdrogen tijdens het festival, want dat is de meest hygiënische optie. Win-win dus. Kies voor duurzame en ecologische doekjes, uit gerecycleerd papier.
• Was je handen altijd volgens de WHO-procedure. Maak van de handwastechniek die we massaal leerden tijdens COVID-19 een blijvertje. Moeilijk is het niet, maak er je standaard van.