Na de warme temperaturen van de afgelopen dagen en de hoge vochtigheidsgraad nu, komen tienduizenden padden, kikkers en salamanders uit hun winterslaap. De jaarlijkse grote paddentrek is begonnen.

Amfibieën brengen de winter meestal door aan land, verstopt onder bladeren, een houtstapel of ingegraven in een ondergrondse holte. In het voorjaar ontwaken ze en gaan ze op weg naar een voortplantingspoel. Doel: een partner zoeken en eitjes afzetten. Door het dichte Vlaamse wegennet moeten veel amfibieën tijdens die tocht een weg oversteken. Vaak eindigt zo’n tocht ‘op weg naar nieuw leven’ in een platte dood.

Overzetacties
Natuurpunt coördineert jaarlijks verschillende paddenoverzetacties. Op heel wat plaatsen worden langs de trekroutes schermen geplaatst die de amfibieën naar ingegraven emmers leiden. Vrijwilligers controleren die emmers dagelijks en zetten alle amfibieën veilig over naar de andere kant van de weg. Op andere locaties worden de padden, kikkers en salamanders van de straat opgepikt en overgezet.

225.271 amfibieën gered
Vorig jaar werden er 275 overzetacties georganiseerd in 134 Vlaamse steden en gemeenten. Daardoor konden 225.271 amfibieën levend de weg oversteken. De eerste amfibieën laten zich meestal al half februari zien, maar de grote piek komt er doorgaans in de eerste of tweede week van maart. Dit jaar zagen we de eerste trekkende voorhoede tussen 6 en 9 februari. Daarna daalde het kwik de meeste nachten tot onder het vriespunt: te koud voor trekkende kikkers, padden en salamanders.

De amfibieën komen uit hun schuilplaatsen wanneer het begint te schemeren (19u-19u30) en hun trek stopt dan rond middernacht. Soms gebeurt dit met duizenden tegelijkertijd. Daarom vraagt Natuurpunt aan automobilisten om hun snelheid te minderen tot 30km/u waar verkeersborden waarschuwen voor de amfibieëntrek. Zo is het gemakkelijker om de dieren op te merken en te ontwijken.

10.943 verkeersslachtoffers
Als je sneller rijdt is er bovendien het aanzuigeffect: door de luchtverplaatsing van het voorbijrazende verkeer worden de dieren tegen de onderkant van de auto gezogen, waarna ze op de weg belanden en alsnog plat gereden worden. Dat leidde vorig jaar tot 10.943 verkeersslachtoffers. Al ligt het werkelijke aantal waarschijnlijk nog hoger omdat niet elk dier geregistreerd werd. Als je doodgereden amfibieën ziet op een locatie waar nog geen actie is, dan kan je die melden op www.dierenonderdewielen.be. Zo kan men de knelpunten ontdekken en nieuwe acties plannen.

Recordjaar
2018 was een recordjaar: nooit eerder werden zoveel amfibieën gered: 225.271. Het vorige record dateert van 2006: toen werden 200.687 amfibieën levend de weg overgezet. Deze hoge cijfers zijn te verklaren door het grote aantal overzetacties dat elk jaar stijgt. In 1981 vond de eerste overzetactie plaats. In 1990 waren dat er 25, in 2000 stond de teller op 75 en in 2010 waren er 188 overzetacties. 2018 werd een absolute recordeditie met maar liefst 275 overzetacties. De stijgende trend geeft duidelijk aan dat almaar meer mensen concreet iets willen doen voor de natuur in hun eigen omgeving.

Opvallende cijfers

Welke amfibieën werden vorig jaar overgezet?

• Gewone pad (68%)
• Bruine kikker (18%)
• Alpenwatersalamander (5%)
• Rugstreeppad, Heikikker, Kamsalamander en Vuursalamander

In Limburg werden er in totaal 36.688 amfibieën overgezet: vooral in Tessenderlo (7.412) en in Meeuwen-Gruitrode (5.648).

Foto: Dienst Communicatie Stad Genk