In de Septemberverklaring zitten heel wat financiële steunmaatregelen. Zo ook voor ondernemers. Ondernemingen in Limburg die door de energiecrisis met verlies werken, kunnen tot 500.000 euro steun ontvangen per kwartaal. Voor de meeste energie-intensieve bedrijven kan de steun oplopen tot 7,5 miljoen euro per kwartaal. De Limburgse werkgeversorganisaties reageren tevreden. "We zijn opgelucht dat de Vlaamse regering gehoor geeft aan onze oproep om gezonde bedrijven in nood door deze crisis te loodsen", zegt Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder van UNIZO Limburg. "Cruciaal is dan ook dat de steunmaatregelen ook van toepassing zijn op de zelfstandigen en kmo’s. De Vlaamse regering neemt, met een beetje vertraging, de correcte beslissing om ondernemers in nood te helpen en gooit hen een reddingsboei toe."De verhoging van de Vlaamse jobbonus is eveneens een goede maatregel, vindt Voka Limburg. "Het is goed dat de Vlaamse regering eindelijk met directe steun voor ondernemingen komt. Het is geen wondermiddel, maar verhoogt de kans dat onze industriële bedrijven kunnen blijven produceren", zegt Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka.Pessimistische toekomstverwachtingenDe maatregelen zijn hoogstnoodzakelijk. Uit een recente studie van UNIZO blijkt dat slechts 7 procent van de ondernemers erin slaagt om de stijgende kosten volledig door te rekenen en dat liefst een kwart van de kmo’s nu al aangeeft dat het jaar met verlies zal afgesloten worden. De rendabiliteit én het voortbestaan van vele bedrijven staat onder druk. Ook de kmo-barometer van UNIZO, die het ondernemersvertrouwen meet, krijgt een mokerslag en tuimelt de dieperik in richting corona-niveau. Nog nooit, sinds de start van de metingen in 1987, noteerden we zulke pessimistische toekomstverwachtingen wanneer het gaat over rendabiliteit, personeelsbestand en werkvolume.Voorwaarden voor energiesteunDe Vlaamse regering trekt initieel 250 miljoen euro uit voor de energiesteun aan bedrijven, en dat voor de volgende twee kwartalen van 1 oktober 2022 tot en met 31 maart 2023. Het steunpakket is er enkel voor ondernemingen die met een operationeel verlies werken (negatieve EBITDA). Minstens de helft van het verlies moet te wijten zijn aan de gestegen energiekosten.Wie in grote mate beroep doet op het systeem van tijdelijke werkloosheid, komt niet in aanmerking voor het steunpakket. Er geldt een grens van 35% van het personeel dat tijdelijk werkloos mag zijn in de steunperiode."We zijn tevreden dat de Vlaamse regering voor doelgerichte steun heeft gekozen, maar de extra voorwaarden en aangescherpte drempels maken het Vlaamse steunpakket strenger dan wat in andere Europese lidstaten van kracht is", verduidelijkt Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka – KvK Limburg. "We hadden liever gezien dat er een gelijk speelveld was met onze buurlanden. Daarom is het belangrijk de situatie in de komende kwartalen goed te monitoren en erover te waken dat het Vlaamse steunkader ook voor industriële bedrijven voldoende adequaat is."Jobbonus en kinderopvangDe stijging van de jobbonus, een premie voor mensen met een laag loon, en het extra personeelsbudget dat wordt voorzien voor de kinderopvang zijn volgens UNIZO nuttige beslissingen. "We moeten zoveel mogelijk mensen activeren op de arbeidsmarkt. Het verhogen van de jobbonus verhoogt de koopkracht én zet meer mensen aan om aan het werk te gaan. Ook de investering in kinderopvang is broodnodig. Betaalbare en kwaliteitsvolle opvang is een voorwaarde om mensen met kinderen te begeleiden naar de arbeidsmarkt. We zijn wel geschrokken en bezorgd dat men de factuur voor ouders wil verminderen door een stuk van de doelgroepkorting weg te nemen bij de werkgevers. We vragen snel overleg met de betrokken minister en de sociale partners om hierover meer duidelijkheid te krijgen," zegt Bart Lodewyckx.En nu Ontwrichte zoneTijdelijke en gerichte maatregelen zijn belangrijk, maar nog belangrijker is om de problemen ook structureel aan te pakken, vindt Voka Limburg. "Met een inflatie die vandaag boven de 11% schiet, dreigen de loonkosten van onze Limburgse bedrijven via de automatische loonindexeringen volledig te ontsporen. Om bedrijven ook daar de nodige ademruimte te geven vraagt Voka – KvK Limburg de federale regering snel werk te maken van de verlening van de steunmaatregel Ontwrichte Zone die eind oktober afloopt." Bedrijven die investeren binnen deze steunzone, kunnen een vrijstelling van 25% van de doorstorting van bedrijfsvoorheffing krijgen. En dat voor een periode van 2 jaar per extra arbeidsplaats die als gevolg van deze investering werd gecreëerd. Dit komt neer op een loonkostenverlaging van zo’n 5 procent gedurende twee jaar. "Met de stijging van de energie- en grondstofprijzen en de automatische loonindexering moeten Limburgse ondernemingen hun groeiplannen bijstellen. Omdat het risico op een recessie zeer reëel is, is het noodzakelijk om deze maatregel met 24 maanden te verlengen. Op deze manier krijgen ondernemers in onze provincie de ademruimte die ze broodnodig hebben en vermindert de kans op structurele schade aan onze Limburgse economie", besluit Johann Leten.

Er zijn in Limburg in 2021 al 402 handelszaken failliet verklaard en dat is een stijging met 35 procent tegenover vorig jaar. Dat is dramatisch maar topman Bart Lodewyckx van Unizo Limburg relativeert. De coronasteun de voorbije jaren gold voor veel bedrijven als een infuus, vergelijken met 2021 is moelijk. En toch doet de energiecrisis hard ontwaken zonder steun. Er is bovendien nog meer slecht nieuws: stopzettingen komen niet in de faillissementscijfers - we onderschatten het probleem -  én de zware klap moet nog komen. Na de slagers, de bakkers en de frituren volgen de buurtsupermarkten.

Voor 1 op 5 bedrijven zijn jobstudenten en tijdelijke krachten de poort naar potentieel nieuw personeel. Dat blijkt uit een bevraging van UNIZO Limburg bij 207 Limburgse werkgevers. 3 op 10 Limburgse ondernemers doen een beroep op tijdelijke werkkrachten om piekmomenten op te vangen en om hun bedrijf draaiende te houden als vaste medewerkers vakantie hebben. Traditiegetrouw hield UNIZO een bevraging bij Limburgse ondernemers naar hun eventuele jobstudenten en aanpak. “Daaruit blijkt onder andere dat de term ‘vakantiewerk’ achterhaald is”, zegt Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder van UNIZO Limburg. “Bijna alle ondernemers die beroep doen op tijdelijke werknemers, doen dat het hele jaar door.” 71% van de bevraagde ondernemers zegt dat zij geen tijdelijke krachten inschakelen. Van de resterende groep geeft de overgrote meerderheid (23%) aan gedurende het hele jaar beroep te doen op jobstudenten, interimkrachten en flexi-jobbers en slechts 4% enkel in de zomermaanden. Een kleine 2% gaat ook op zoek naar andere mogelijkheden, van stages of werkplekleren tot een samenwerking met freelancers en zelfstandigen.Piekmomenten en vakantie De hoofdreden om tijdelijke krachten in te schakelen is, net zoals andere jaren, om piekmomenten op te vangen. 1 op 3 ondernemers geeft ook aan dat zij beroep doen op jobstudenten en interimkrachten om de vakantie van vaste medewerkers op te vangen én omdat zij goedkoper zijn. Opvallend: als ‘andere reden’ wordt spontaan vaak het vinden van potentieel nieuw personeel vermeld (20%). “In tijden van arbeidsmarktkrapte is het een goed teken dat werkgevers ook via studentenjobs – maar bijvoorbeeld ook via stages en werkplekleren – in contact kunnen komen met mogelijke toekomstige vaste medewerkers”, aldus Lodewyckx.Meer vrouwelijke jobstudenten Ter aanvulling op de eigen bevraging dook UNIZO Limburg ook in de cijfers van het RSZ over het aantal studenten, studentenjobs, gewerkte uren en lonen. Uit de jaarcijfers 2021 van het RSZ over studentenarbeid vallen enkele opvallende conclusies te trekken. In 2021 waren 44.021 Limburgse jongeren aan het werk, verspreid over 69.710 studentenjobs. Dat staat gelijk aan 1,58 jobs per student. Opvallend is dat er meer vrouwelijke dan mannelijke jobstudenten in Limburg actief waren: 23.666 vrouwen tegenover 20.355 mannen. In totaal waren deze jobstudenten 9.337.176 uren aan het werk, dat zijn 212 gewerkte uren per student. Zij kregen een totale verloning van 119,84 miljoen euro, oftewel 2.722 euro gemiddeld per student. “De vijver aan Limburgse jobstudenten is dus alvast voldoende groot voor onze ondernemers”, aldus Lodewyckx. “In 2021 waren gedurende verschillende maanden bovendien nog heel wat coronabeperkingen van kracht, waardoor we verwachten dat zowel de vraag naar als het aanbod van jobstudenten in 2022 nog hoger zal liggen.”

Terwijl 2021 een absoluut grand cru-jaar was op startersgebied, gaat het aantal startende ondernemingen in Limburg de eerste jaarhelft van dit jaar in dalende lijn.

In de hoofdstad van de Street Art heeft nu ook Unizo Limburg de grafittispuitbus ter hand genomen aan het hoofdgebouw in Hasselt.   Het eerste grote netwerkevent volledig post-corona komt eraan op 7 oktober in Hangar 58 in Genk. Dan vindt de Dag van de Ondernemer plaats. Unizo Limburg beschildert de voorgevel van het gebouw dat het straks zal verlaten. Al loopt de nieuwbouw aan de Herkenrodesingel wat vertraging op, de verhuis zal sowieso voor na de winter zijn.  Het Feest van de  Ondernemer zal dit jaar een hoog festivalgehalte krijgen en duurt tot drie uur ’s ochtends.

Door de oorlog in Oekraïne en de economische gevolgen daarvan krijgt het Limburgse ondernemersvertrouwen klappen. Na corona kropen Limburgse ondernemers stilletjes uit het dal, maar het conflict in Oost-Europa duwt bedrijven weer achteruit. Dat blijkt uit Polsslag Ondernemend Limburg, een bevraging van VKW Limburg en Unizo Limburg. Grondstof- en energieprijzen gaan naar recordhoogtes. En door de indexering van de lonen dreigen heel wat bedrijven straks in de problemen te komen.  

Dries Karmaoui - zoon van wijlen TVL-kok Moke - en Kobe Teunissen zijn verkozen tot Limburgse starters van het jaar. Samen ontwikkelden ze een app voor de horeca die de bediening voor zowel klanten als obers sneller en makkelijker maakt. U kent de QR-codes op terrastafels van cafés en restaurants wel. Maar deze app heeft ook partnerships met kassa-systemen en banken. Unizo Limburg zette de innovatieve starters in de bloemen in een Hasselts café uit 1931.  

Naar alle waarschijnlijkheid wordt er versoepeld na het Overlegcomité en gaan we naar code oranje. UNIZO Limburg wil dat de versoepelingen die met code oranje gepaard gaan ook moeten gelden voor andere sectoren, die niet onder de barometer vallen zoals: winkels, telewerk, fitnesszaken en toerisme. "Het versoepelen naar code oranje is zeker en vast een goede zaak voor horeca en evenementen," stelt Bart Lodewyckx. "Er zijn daarbuiten echter nog talloze sectoren waarvoor gelijkaardige maatregelen moeten wegvallen. Voor hen is het onwezenlijk om code oranje niet naar hen door te trekken."  WinkelsDe coronabarometer is volgens UNIZO Limburg een goed instrument om de betrokken sectoren perspectief te bieden. Daartegenover staan de niet-opgenomen ondernemingen waar gelijkaardige versoepelingen de juiste stap zouden zijn. De ondernemersorganisatie pleit bij de regering om in winkels het mondmasker niet meer te verplichten en de beperking van 1 klant per 10m² te laten vallen.  "Als deze versoepelingen binnen de coronabarometer passen, kunnen ze ook doorgetrokken worden naar andere sectoren zoals retail. In een winkel kan men namelijk veilig en makkelijk shoppen zonder veel met anderen in contact te komen. Het mondmasker niet meer verplichten zal consumenten toelaten om op een meer vrije manier te winkelen. Wat zowel voor de nodige ontspanning voor de klant als de nodige omzet voor de winkelier zal zorgen," zegt Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder van UNIZO Limburg.Minder telewerkVoor de werkvloer herhaalt UNIZO haar eis om beperkingen op het maximaal aantal aanwezige personen in een onderneming en het verplicht thuiswerk mee te nemen als er elders versoepeld wordt. UNIZO Limburg pleit daarom om telewerk aan te bevelen in plaats van te verplichten. Zo kunnen bedrijven zelf een gepast aanwezigheidsbeleid voeren, vertrekkend hun eigen situatie. "Het is voor zelfstandigen en kmo's frustrerend om te zien dat als er op verschillende vlakken in de samenleving versoepelingen worden toegepast, gebaseerd op objectieve feiten, er op hun werkvloer niets verandert. Minder telewerk zal zowel de productiviteit als de moraal binnen een onderneming fors verhogen," ziet Bart Lodewyckx.ToerismeOok voor het inkomend toerisme gelden er tegelijkertijd nog te strenge regels die een domper zetten op deze sector. "De regels omtrent het invullen van een PLF, het afleggen van een test, of de verplichting om in quarantaine te gaan, zijn zo ingewikkeld dat de meeste toeristen afhaken. De impact daarvan op hotels en de toeristische sector in zijn geheel is enorm. Een vereenvoudiging van de inreisvoorwaarden is noodzakelijk, zodat er enkel beperkingen gelden voor niet-gevaccineerde toeristen die uit hoge risicozones komen, en potentiële toeristen op een eenvoudige en duidelijke manier weten welke regels op hen van toepassing zijn." FitnessUNIZO kaart eveneens aan dat bij code oranje in fitnesszaken nog steeds een Covid Safe Ticket moet getoond worden, wat extra werk voor het personeel en een drempel voor de klanten met zich meebrengt. "We vragen daarom dat in een fitness ook geen CST meer gevraagd moet worden, zoals in sportzalen het geval zal zijn," besluit Bart Lodewyckx.