De quarantainemaatregelen kosten de Limburgse bedrijven veel geld. Dat komt omdat er weinig gebruik gemaakt wordt van het quarantaine-attest en werknemers vooral doktersbriefjes binnenbrengen. Daardoor behouden ze 100 procent van hun loon, maar het is wel de werkgever die opdraait voor de kosten. Dat blijkt ook uit een bevraging van Unizo Limburg. 42 procent van de bedrijven gaf aan weinig of geen quarantaine-attesten ontvangen te hebben, terwijl de werknemers vaak wel in staat zijn om te werken. Het probleem stelt zich vooral bij niet-telewerkbare functies, zoals die van arbeiders en magazijniers.  

Ondanks de coronacrisis telt Limburg in 2021 meer startende ondernemingen dan het jaar ervoor. Dat blijkt uit cijfers van het onderzoeksbureau Graydon en UNIZO. In vergelijking met 2020 is er zo een stijging van 5 procent in het aantal starters, in vergelijking met 2019 toen er nog geen corona was is dat zelfs 11 procent. Concreet betekent dat er in 2021 zo'n 9032 nieuwe ondernemingen bijkwamen in Limburg. Volgens UNIZO nogmaals een bevestiging dat het ondernemersbloed kruipt waar het niet gaan kan.

Yasmine Chakib uit Maasmechelen is verkozen tot Jobstudent van het jaar. De 21-jarige student grafische vormgeving werkt bij Bol & Orchestra in Hasselt, de markleider in de verkoop en renovatie van klassieke piano's. Unizo reikt de award uit om studentenarbeid op een voetstuk te plaatsen. Het is een zeer soepele tewerkstellingsvorm, zeker nu de krapte op de arbeidsmarkt de bovenhand haalt.

De helft van de Limburgse bedrijven draaien vandaag alweer - minstens - op het niveau van voor de coronacrisis. Tegen het einde van het jaar verwachten zelfs 2 op de 3 ondernemers het weer beter te doen dan vlak voor de pandemie. Dat blijkt uit een rondvraag van VKW Limburg en UNIZO Limburg bij hun leden. Nagenoeg twee derde (65%) van de Limburgse ondernemers verwacht tegen het eind van het jaar dat hun bedrijf opnieuw op hetzelfde niveau zal opereren als voor de start van de crisis. Bijna de helft (49%) geeft zelfs aan dat dat nu reeds het geval is. Respectievelijk 14% en 8% gelooft die lat in de lente of zomer van volgend jaar te overschrijden. Maar voor 13% van bedrijven zal het echter nog meer dan een jaar duren om het niveau van voor maart 2020 terug te bereiken. Zij verwachten pas in het najaar van 2022 of zelfs nog later van corona ‘hersteld’ te zijn. Vergeleken op sectorniveau zijn de verschillen niet zo groot, behalve voor de detailhandel, waar slechts de nipte helft van de winkels (51%) denkt nog dit jaar het pre-corona niveau te halen. 1 op 6 detailhandelaars (16%) vreest zelfs dat dit ook in 2022 nog niet zal lukken. Bij de grootste bedrijven zit twee derde nu al en drie kwart zeker eind dit jaar terug ‘on track’, terwijl het blijkbaar vooral in de bedrijfsgrootte van 10-19 werknemers is dat bedrijven het nog altijd erg moeilijk hebben, met respectievelijk maar 37% en 52% die nu al of eind dit jaar beter doen dan voor corona. Hindernissen De absolute onvoorspelbaarheid van de markt had voor ondernemers de zwaarste negatieve impact op hun bedrijf. 6 op 10 ondernemers vinkt dit aan als grootste hindernis tijdens de coronapandemie. In de groothandel en bij de productiebedrijven speelde dit nog harder (7 op 10). Die onvoorspelbaarheid woog daarmee nog sterker door dan de verminderde vraag van klanten (42%). De bouw had hier overigens opvallend weinig last van (18%). Onderbrekingen van de toeleveranciersketen - nog steeds een groot knelpunt in vele bedrijven op dit moment – staat met 45% met stip op plaats twee.Focus op digitalisering en opleiding van medewerkers Maar liefst 2 op 3 Limburgse bedrijven (67%) geeft aan het afgelopen jaar vooral geïnvesteerd te hebben in IT en digitalisering. Daarmee is de grootste impact die corona achterlaat misschien wel die van een forse versnelling in de digitalisering bij onze bedrijven. 43% geeft daarnaast aan te hebben ingezet op kostenreductie, nagenoeg evenveel als bedrijven die de coronacrisis juist hebben aangewend om extra in te zetten om het opleiden van medewerkers (41%).En opvallend: digitalisering en opleiding blijven ook absoluut top of mind van de Limburgse bedrijven wanneer de impact van de crisis substantieel afneemt. Telkens 46% geeft aan hier nu verder specifiek op te gaan inzetten. Ook het ondersteunen en begeleiden van medewerkers kende een belangrijke investeringsfocus (34%), net zoals het investeren in de vernieuwing van productieprocessen (35%) en de ontwikkeling van nieuwe producten en/of diensten (32%). Voor de toekomst scoren deze aspecten zelfs nog iets hoger.

De Kinrooise producent van houten kinderspeelomgevingen barst uit zijn voegen door corona. Familiebedrijf Mekano Play kan de vraag van de op maat gemaakte speeltuigen amper bijhouden, nu er vooral buiten gespeeld moet worden. In de coronacrisis verdubbelde het personeel en verhuisde de onderneming naar een grotere hal op Leuerbroek. Werkgeversorganisatie Unizo Limburg is het succes niet ontgaan en overhandigde vandaag het Handmade in Belgium-label aan de Kinrooise marktleider.

Limburgse ondernemers tankten vertrouwen dankzij een opnieuw beter eerste kwartaal. Dat blijkt uit een bevraging van bedrijfsverenigingen Unizo en VKW bij hun leden. Het zijn vooral de grote bedrijven die het goed doen, de kleinere zien nog af door de coronacrisis. En daardoor dreigt straks een economie met twee snelheden te ontstaan. De bedrijven die groeien, vinden geen personeel en de kleinere vinden hun tweede adem maar niet.

Het Overlegcomité besloot dat werkgevers verplicht zijn om vanaf volgende week medewerkers die niet kunnen telewerken, verplicht te registreren in een zogenaamde registratietool. "Dankzij lobbywerk moeten bedrijven alvast geen lijsten met namen van werknemers doorgeven, zoals het Overlegcomité eerst voorop had gesteld. Al blijven we grote vraagtekens plaatsen bij het nut van de registratietool", stelt Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder van UNIZO Limburg. Werkgevers zullen eenmaal per maand, telkens de zesde kalenderdag, zowel hun totaal aantal personeelsleden moeten doorgeven als het aantal daarvan voor wie telewerk onmogelijk is. De RSZ werkte daar een app voor uit, die morgen online zal gaan. "Een momentopname dus, waardoor men bij controles sowieso een voldoende ruime tolerantiemarge zal moeten hanteren. Waarom dan al die extra inspanningen vragen van onze werkgevers, op straffe van potentieel zware strafrechtelijke of administratieve geldboetes?", vraagt Bart Lodewyckx zich af. "Meest absurde en ergerlijke van al is dat ook ondernemers zonder één enkel personeelslid dat kan telewerken de maandelijkse registratie via de RSZ-website moeten doorvoeren. Denk, bijvoorbeeld, aan een bakker, die enkel arbeiders in zijn atelier en een paar winkelbedienden in dienst heeft. Nog een geluk dat ze de verplicht gesloten bedrijven en sectoren na onze tussenkomst met rust gaan laten. Stel je voor. Deze regel straft alle werkgevers die de telewerkverplichting rigoureus toepassen, maar verhelpt niets bij diegenen die dat niet doen." Tegen administratieve vereenvoudiging inUNIZO wijst erop dat de overheid hier alle elementaire regels op vlak van administratieve vereenvoudiging, die ze nochtans in haar eigen regeerakkoord bepleit, flagrant met de voeten treedt. Zo is er de schending van het 'only once'-principe, want je moet invullen hoeveel werknemers het bedrijf heeft en dat weet de overheid. Ook negeert de overheid het 'think small'-principe, waarbij de toepasbaarheid in kleine bedrijven en niet die in grote ondernemingen als maatstaf voor nieuwe regelgeving wordt genomen. Ook aan de noodzaak om nieuwe lasten te compenseren door het afschaffen van andere wordt hier voorbij gegaan. "Het is duidelijk dat de overheid heeft verzuimd om een voorafgaande regelgevingsimpactanalyse (RIA) door te voeren. Als ze dat wel had gedaan, zou ze samen met ons beseffen dat de opgelegde procedure onwerkbaar is en volstrekt buiten verhouding staat tot het doel. En dat voor een overheid die heeft aangekondigd dat ze de administratieve lasten met 30% gaat laten dalen...""Meer tijd nodig voor ondernemers""We gaan er met UNIZO in elk geval van uit dat er rek zit op de wel erg krappe eerste deadline voor de registratie, namelijk 6 april. Onze ondernemers weten op dit ogenblik nog van niets, laat staan dat ze al zouden weten hoe ze de registratie moeten doorvoeren. Zeker aangezien de registratietool pas deze zaterdag online zal gaan. Ondernemers hebben dus in elk geval meer tijd nodig om zich voor te bereiden," aldus Lodewyckx.

De leegstand van winkelpanden bereikte dit jaar een historisch hoog niveau: in januari 2021 telde Limburg 2.197 leegstaande winkelruimte. Dat gaat van ruimte voor detailhandel en horeca tot consumentgerichte dienstverlening. Op een totaal van 16.479 verkooppunten, betekent dat een leegstand van 13,3%. Limburg kent daarmee de hoogste leegstand van Vlaanderen en de op twee na hoogste leegstand van ons land (na Henegouwen en Luxemburg). De gemiddelde leegstand in België bedraagt 11,8%. Dat blijkt uit de nieuwe editie van het rapport Winkelleegstand van het bureau Locatus.Meer dan 1 op 8 Limburgse winkels staat leeg Limburg kent hoogste leegstand van Vlaanderen 2.197 leegstaande Limburgse panden 349.433 m² leegstaande oppervlakte = 70 voetbalvelden Leegstandstoename van meer dan 10% op 1 jaar tijdLangetermijnaanpak en gezond verstand nodig  "De bijna 2.200 leegstaande winkels staan samen voor ruim 35 hectare leegstaande winkelruimte in Limburg. Een hallucinant cijfer, vooral omdat het effect van de coronacrisis op de fysieke winkels daar nog niet zichtbaar in is", zegt Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder UNIZO Limburg. "Het is niet de eerste keer dat we vanuit UNIZO deze boodschap moeten geven, maar we hebben meer dan ooit nood aan gezond verstand bij het beoordelen van vergunningsaanvragen van nieuwe shoppingcentra buiten de stadscentra. Zolang nieuwe winkelcomplexen vergund en gebouwd worden zonder aan een oplossing te werken voor de bestaande leegstand, blijft het dweilen met de kraan open. We hebben nood aan beter en volgehouden beleid, wat een werk van lange adem is en waarvoor de Vlaamse overheid een ruimtelijk-economisch kader dient te creëren." Extra initiatieven op lokaal niveauExtra initiatieven nodigEr zijn op korte en middellange termijn extra initiatieven nodig om het probleem terug te dringen. "Voor heel wat panden moet eerst gekeken worden naar het renoveren, vergroten, verkleinen en omvormen, om ze desgevallend andere functies te geven. Denk daarbij aan andere economische functies zoals maakbedrijven, vrije beroepspraktijken of diensten, publieke functies als cultuur en zorg of eventueel zelfs voor bewoning", somt Bart Lodewyckx op. Slim parkeerbeleid en aanpassen van huurgeldenUnizo vraagt aan lokale besturen om andere, aanmoedigende initiatieven te nemen om de handelskernen nieuw leven in te blazen. Door de coronamaatregelen kan er nog niet gewinkeld worden zoals normaal, maar om klanten naar de handelskern te lokken zijn een goede toegankelijkheid en een slim parkeerbeleid meer dan ooit nodig. "Dat betekent dat onze centra zeker niet ongebreideld autoluw gemaakt mogen worden, want we zien dat het succes van buitenstedelijke handelscomplexen gekoppeld is aan bereikbaarheid en parkeergelegenheid voor de deur. Tot slot is er ook een rol weggelegd voor de eigenaars en verhuurders van (verhuurde en leegstaande) panden, om meer mee te denken met hun huurders. En om bijvoorbeeld huurgelden aan te passen of tijdelijk vrij te stellen door de huidige situatie. Of om te evolueren naar huur op basis van omzet in plaats van een vaste huur toe te passen." Stoppen met het bijbouwen van leegstand Volgens Unizo is een overkoepelende strategie op meerdere fronten noodzakelijk om de ondertussen jarenlange stijging van leegstand terug om te buigen. Een betonstop voor nieuwe winkelpanden dringt zich op, want anders bouwt men letterlijk aan leegstand. "Verder moet men oude panden sneller een andere bestemming geven en zijn aanmoedigende maatregelen van gemeentes – net als de creatie van stadsbeleving en funshopping – cruciaal. Ook niet te vergeten: de mobiliteit en bereikbaarheid van handelskernen. Misschien het meest belangrijke: dit moet structureel (bovenlokaal) aangepakt worden, in plaats van dat elke gemeente op haar eigen manier eenzelfde strijd aangaat. Handelaars kunnen op hun beurt meer inzetten op partnerships met andere winkeliers uit de buurt. Ze kunnen complementaire producten of diensten aanbieden, de handen in elkaar slaan voor winkelinrichting, marketing, innovatie, beleving… Een manier van werken en denken die hier nog in zijn kinderschoenen staat en waar we wel nog veel potentieel in zien", besluit Bart Lodewyckx. De cijfersDe leegstand in Limburg blijft jaar na jaar groeien. Begin 2020 kende onze provincie een leegstand van 11,9%, oftewel 1.969 leegstaande verkooppunten op een totaal van 16.570. Dat betekent op 1 jaar tijd een groei van 228 leegstaande panden, oftewel +11,8%. Opvallend: de leegstand neemt toe, terwijl het totale aantal panden in het afgelopen jaar zelfs afgenomen is, van 16.570 naar 16.479. Bekijk hier hoeveel leegstaande panden er zijn in jouw gemeente:Leegstand kan ook benaderd worden volgens het aantal vierkante meters, en dan komen we voor 2021 uit op 349.433 m² leegstaande winkelruimte op een totaal van 2.805.422 m² winkelruimte, oftewel een leegstandspercentage van 12,5%. Vergeleken met een jaar geleden: toen was er 309.295 m² leegstand op een totale oppervlakte van 2.657.719 m², oftewel een leegstand van 11,6%. Op 1 jaar tijd betekent dit een toename van 40.138 m² leegstand (+13,0%). De totale verkoopoppervlakte in Limburg is in dezelfde periode toegenomen met 147.703 m². In de beide benaderingen - qua aantal panden en qua m² - is de leegstand aldus met meer dan 10% toegenomen. Bekijk hier de leegstand in jouw gemeente volgens het aantal vierkante meters: