Maar eerst een bijzondere archeologische vondst in Mechelen-Bovenlingen in Heers. Archeologen troffen er de restanten van een historische villa aan. Zo stonden er tweeduizend jaar geleden honderden in onze regio, maar in Heers werd er nooit eentje gevonden. De onderzoekers hebben wekenlang graafwerken verricht en vonden aardewerk, metaal en ook een mantelspeld. Opvallend is dat er bijna geen munten werden gevonden. De archeologen kwamen ter plaatse omdat een projectontwikkelaar een nieuwe wijk bouwt in het dorp.

Bij opgravingen in Riemst zijn al meer dan 300 Romeinse en Middeleeuwse sporen ontdekt. Op de site aan de Geerestraat stond vroeger naar alle waarschijnlijkheid een Middeleeuwse boerderij. De eerste vondsten kwamen aan het licht bij grondwerken voor de toekomstige begraafplaats van de gemeente. Het is een belangrijke vondst voor Riemst, want het toont aan dat de streek ook al in die periode bewoond was. Dat mag niet verbazen, zeggen de archeologen, aangezien Riemst in de Romeinse tijd gunstig lag tussen Tongeren en Maastricht.

Vandaag begint de archeologieweek voor Limburgse kleuters. Op verschillende plaatsen in onze provincie, waaronder Bokrijk, worden er allerlei activiteiten georganiseerd om kinderen voor een eerste keer kennis te laten maken met de archeologie. Dat gebeurt uiteraard met spelletjes.

Drie Tongenaren van 2.000 jaar oud hebben eindelijk een gezicht gekregen. Een echt gezicht zoals vrienden en familie hen zou herkennen. Levensecht en wetenschappelijk onderbouwd zijn ze gereconstrueerd dankzij DNA. Dat is nooit eerder gebeurd in ons land. Een man en twee kinderen werden samen met een tiental andere skeletten opgegraven in 2013 op de Tongerse Beukenbergweg. Ze zijn vanaf mei te bekijken in het Gallo-Romeins Museum.

Dit weekend zijn er de jaarlijkse archeologiedagen. In Maaseik staan er heel wat activiteiten op het programma. Een kindervoordracht Kato en het Geheime Recept, een Museum Mastermind en Archeoloog op de koffie. Stephanie Cousin, de curator van de Musea Maaseik en zelf archeoloog komt daarover praten bij Rudi in Hallo Limburg.

In Tongeren zijn er bijna honderd Romeinse graven gevonden. Op de Heufkensberg in Koninksem, een deelgemeente van Tongeren, wordt zo gestart met de bouw van 43 nieuwe woningen. Voor archeologen was het alvast de laatste kans om op zoek te gaan naar waardevolle vondsten op de site. Vandaag wordt het startschot gegeven voor de ontwikkeling van de allerlaatste grote verkaveling aan de rand van de stad. De ontwikkeling van de site was vooral voor archeologen de laatste kans om er op zoek te gaan naar waardevolle vondsten. Het projectgebied maakte destijds deel uit van het zuidwestelijke grafveld van Romeins Tongeren. Het was één van de drie bekendste Romeinse grafvelden die gelegen zijn rond Tongeren, waardoor het terrein een zeer hoog archeologisch potentieel bezat. 100 graven, skeletten en aardewerkHet terrein met een grootte van 4,2 hectare - zo’n acht voetbalvelden groot - werd de voorbije maanden dan ook grondig onderzocht door Studiebureau Archeologie. Er werd onder meer een grafveld uit de 1e tot 4e eeuw blootgelegd - met bijna 100 oude graven en een Gallo-Romeinse tumulus . Meer concreet werden er 54 crematiegraven, elf inhumatiegraven met skeletten en zeventien rituele aardwerken aangetroffen. Er werden bovendien een dertigtal greppels en grachten onderzocht, wat o.a. ook leidde tot de ontdekking van een zogeheten 'kringgreppel', een restant van een grafheuvel. "Zelden zo'n groot perceel kunnen onderzoeken"“Gezien het in Tongeren zelden voorkomt dat zo een grote percelen samen in ontwikkeling komen, was dit een bijzondere opportuniteit. Het resultaat mag alvast gezien worden. Alle graven werden volledig uitgezeefd en intussen zijn we gestart met het natuurwetenschappelijk onderzoek. Daarmee hopen we te weten te komen wat voor personen er op dit terrein begraven lagen. Waren ze oud of jong, arm of rijk? Uit welke periode stammen ze af? Hopelijk zullen de volgende onderzoeken dat kunnen uitwijzen," vertelt Annelies De Raymaeker van het Studiebureau Archeologie.Schenking aan Gallo-Romeins MuseumProjectontwikkelaar Kolmont zal alvast alle vondsten schenken aan de stad Tongeren en aan het Gallo-Romeins Museum. Nu de archeologische onderzoeken op de site zelf zijn afgerond, kan het definitieve startschot gegeven worden voor de eerste werken aan de nieuwe ontwikkeling. Er wordt gestart met de aanleg van de wegenis, waarvan verwacht wordt dat deze rond oktober afgerond zullen zijn. Aansluitend worden de woningen gebouwd en kunnen ook de kopers van een bouwgrond hun werkzaamheden aanvatten. Eind 2019 kunnen de eerste bewoners hun intrek nemen ‘Op de Heufkens’.

Sinds juni 2016 vereisen bouwprojecten en grote verkavelingen in historische binnensteden een archeologienota door een erkend archeoloog. Deze maatregel zorgt echter voor een hoge kostprijs en zware vertragingen. 4 van de 5 dossiers wordt na het opmaken van zo’n nota bovendien afgekeurd door het Agentschap Onroerend Erfgoed. Voka Limburg vraagt een snelle verbetering, want deze strenge regels zijn niet haalbaar. Om deze boodschap kracht bij te zetten ontving minister-president Bourgeois eerder deze maand een brief met daarin de vraag naar een dringende oplossing. “De nieuwe regels rond archeologie bij bouwprojecten in historische binnensteden zijn zeer streng,” benadrukt ook Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka. “Het bekomen van een bekrachtigde archeologienota zorgt voor veel administratieve lasten en kosten én zorgt daarnaast ook nog eens voor een langere doorlooptijd van het project. De gemiddelde kosten voor archeologienota’s variëren momenteel van 2.000 tot 5.000 euro. Bouwheren moeten bovendien rekening houden met vertragingen tot zes maanden. Dit heeft nefaste gevolgen voor ons investeringsklimaat.” Voka trok eerder deze maand reeds aan de alarmbel en stuurde samen met Boerenbond, ORI, BVS, NAV en VCB minister-president Geert Bourgeois een brief met daarin de vraag om dringend een remedie te vinden voor deze problemen. De oplossing zal waarschijnlijk niet alleen gevonden worden op niveau van het uitvoeringsbesluit, maar ook bij een wijziging van het decreet zelf. Er moet ingezet worden op acties en oplossingen op korte en middellange termijn. Johann Leten: “Deze vraag blijkt niet tevergeefs te zijn geweest. Wij zijn dan ook tevreden dat Minister-president Bourgeois beterschap belooft tegen december. Hij zou intussen al nieuwe richtlijnen gegeven hebben aan het Agentschap Onroerend Erfgoed om minder streng te zijn. Wij hopen dan ook snel verbetering te zien, dus minder afkeuringen bij de ingediende dossiers en meer haalbare regels voor deze bijzondere bouwprojecten.”

Zondag opent er in Veldwezelt bij Lanaken een archeologische topsite in het teken van de Neanderthaler, de voorloper van de moderne mens. In Veldwezelt aan het Hezerwater zijn er werktuigen gevonden van de Neanderthalers. Dat heeft te maken met de leemgronden die zorgen dat messen en stenen goed bewaard bleven. Dat zijn ook de oudste resten ooit gevonden in ons land. Het is de grootste openluchtsite van die omvang.