Wat vanmorgen opviel aan de stembureaus, is dat stembusgang trager op gang lijkt te komen dan bij de vorige verkiezingen. De opkomstplicht is afgeschaft en dat lijkt duidelijk een invloed te hebben op het aantal mensen dat komt stemmen. De mensen die toch hun stem komen uitbrengen, doen dat met een duidelijke reden.

De bewoners van Het Meerlehof in Lummen kunnen morgen in hun woonzorgcentrum gaan stemmen. De gemeente neemt deze beslissing omdat ze het belangrijk vindt dat ouderen ook kunnen stemmen zonder een verplaatsing te moeten maken. Naast in het Meerlehof kan ook in het Frederickxhof en Het Melderthof gestemd worden. Ook mensen die in de buurt van de woonzorgcentra wonen zijn uitgenodigd om hier hun keuze te komen maken.

Door de afschaffing van de opkomstplicht, gaan allicht veel mensen thuisblijven. Dat vreest Maaseiks burgemeester Johan Tollenaere. Hij richt zich daarom specifiek tot Nederlandse inwoners om in oktober te gaan stemmen. 1 op 5 van de kiesgerechtigden in Maaseik is Nederlander, maar onder die groep is er sowieso minder enthousiasme om te gaan stemmen. Dat komt omdat bij onze noorderburen stemmen nooit verplicht is geweest, klinkt het. Tollenaere hoopt dat er zoveel mogelijk burgers naar de stembus trekken. "Anders dreigt de gemeenteraad onze bevolking niet goed te vertegenwoordigen," zegt de burgemeester.

Gaan we dit jaar de laatste keer stemmen voor een provinciebestuur? Het zou zomaar kunnen, want de afschaffing van de provinciale bestuurlijke overheden ligt op tafel bij de regeringsonderhandelingen. Dat zegt Alain Yzermans, voorzitter van Vooruit Limburg. De Limburgse socialisten pleiten resoluut voor het behoud van de provincies, maar vinden daar in de eigen partijrangen weinig steun voor in andere provincies. Yzermans hoopt dat politiek Limburg zich - net zoals in het verleden - kan verenigen, en over de partijgrenzen heen een duidelijk standpunt inneemt om het provinciaal bestuur te behouden.

In de meeste gemeenten in onze provincie kan je zondag elektronisch stemmen. Toch zijn er nog 14 gemeenten die de stemming op papier laten doorgaan. Die gemeenten zijn: Lummen, Halen, Herk-de-Stad, Nieuwerkerken, Alken, Wellen, Kortessem, Borgloon, Heers, Gingelom, Hoeselt, Bilzen, Riemst en Herstappe. 

In volle examenperiode is het voor sommige studenten niet zo evident om zondag te gaan stemmen. Sommigen geven een volmacht aan hun ouders, om zo geen belangrijke studietijd te verliezen. Bij de UCLL hebben ze de dag na de verkiezingen geen examen ingepland, om zoveel mogelijk studenten de kans te geven zelf te gaan stemmen.

Met deze peiling willen TV Limburg en de opleiding journalistiek van hogeschool PXL een aanzet geven om jongeren te informeren en hen te laten inzien dat hun stem wel degelijk een verschil kan maken bij de verkiezingen in juni. Want voor jongeren geldt meer dan ooit: elke stem telt.

"We mogen ervan uitgaan dat drie op de tien kiezers volgend jaar niet meer naar de stembus zal trekken bij de gemeenteraadsverkiezingen." Dat zegt politicoloog Sofie Hennau van de UHasselt. Hennau kijkt daarvoor naar Nederland waar de opkomstplicht in de jaren 70 al werd afgeschaft. Ook bij ons ben je volgend jaar niet langer verplicht om te gaan stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen. Vooral jongeren, lager opgeleiden en mensen met een etnische achtergrond blijven als eersten thuis. Dat er gisteren nog geen 20 procent van de stemgerechtigden kwam opdagen bij het referendum in Wellen, had volgens Hennau dan weer te maken met de vraagstelling.