De aanpak van gevaarlijke punten van de Vlaamse overheid heeft een positieve impact op de verkeersveiligheid. Op punten die worden aangepakt, dalen het aantal letselongevallen met een kwart én het aantal verkeersslachtoffers met bijna een derde. Dat blijkt uit een eindevaluatie van de historische lijst van gevaarlijke punten én uit een tussentijdse evaluatie van de dynamische lijst. Deze effectevaluatie werd uitgevoerd door Vias institute in opdracht van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) van de Vlaamse overheid. 

"De Vlaamse Regering gooide twee legislaturen geleden al het roer om door een dynamische lijst van gevaarlijke punten te introduceren. De impact daarvan op de verkeersveiligheid is duidelijk. Naast het voorkomen van ongevallen blijven we de komende jaren reactief gevaarlijke punten aanpakken. De dynamische lijst bewijst dat er nog steeds winst te behalen valt én is een jaarlijkse call-to-action om op basis van objectieve data gevaarlijke punten aan te pakken. Waar mogelijk voeren we snel kleinere maatregelen uit die de verkeersveiligheid onmiddellijk verhogen. Op andere plekken voeren we grote infrastructuurwerken uit, steeds in overleg met steden en gemeenten," zegt Annick De Ridder, Vlaams minister van Mobiliteit.

Aanpak gevaarlijke punten is positief voor verkeersveiligheid
Het onderzoek toont aan dat het aanwijzen, analyseren en vervolgens aanpakken van gevaarlijke kruispunten en wegvakken, zowel op de historische als de dynamische lijst, een positieve impact heeft op de verkeersveiligheid. De aanpak van gevaarlijke punten leidt tot een aanzienlijke daling in het aantal letselongevallen met 24% en een iets grotere daling in het aantal verkeersslachtoffers van 28%. Deze daling is volledig toe te schrijven aan de aanpassingen die doorgevoerd zijn op de gevaarlijke punten, aangezien andere invloedsfactoren werden uitgesloten in de analyse. De studie vindt een gelijkaardig positief effect voor meer ernstige en lichtere ongevallen.

Zowel quick wins als structurele ingrepen renderen
Een structurele herinrichting van een gevaarlijk punt is effectiever dan een kleine ingreep of quick win. De studie toonde voor het eerst aan dat ook de kleine ingrepen een reële impact hebben op de verkeersveiligheid, met een vermindering van 19% in het aantal letselongevallen ten opzichte van 27% bij een structurele ingreep.

Meest effectieve maatregelen: plaatsen van vangrails, bruggen en tunnels
De meest effectieve maatregelen in de vermindering van het aantal letselongevallen zijn het plaatsen van afschermende constructies (-42%) zoals vangrails of betonnen constructies, het voorzien van een tunnel of brug (-39%), het aanleggen of vernieuwen van een rotonde (-33%), het nemen van circulatiemaatregelen (-33%) en het voorzien van vrijliggende fietspaden (-29%). Het plaatsen van afschermende constructies en het nemen van circulatiemaatregelen zijn vaak kleine en relatief goedkope ingrepen die desondanks effectief blijken. Kruispunten uitgerust met een (deels) conflictvrije verkeerslichtenregeling kennen een sterkere daling in het aantal letselongevallen dan kruispunten met een klassieke verkeerslichtenregeling.

Minder slachtoffers bij gemotoriseerd verkeer én bij kwetsbare weggebruikers
Gemotoriseerde weggebruikers profiteren globaal iets meer van de aangepakte gevaarlijke punten (-26% in het aantal slachtoffers), maar ook voor kwetsbare verkeersdeelnemers wordt het veiliger (-17% in het aantal slachtoffers). Dit wordt mede verklaard doordat bij het terugdringen van het aantal ongevallen het aantal slachtoffers sterker zal dalen bij gemotoriseerde modi, aangezien er in een personenwagen meerdere personen kunnen zitten.

Volgende stappen
De Vlaamse overheid streeft naar nul slachtoffers tegen 2050 en zet daarvoor in op sensibilisering, handhaving, gedragsverandering, het aanpakken van de grondoorzaken van verkeersonveiligheid én op slimme en snelle ingrepen in de infrastructuur. Naast preventie blijft de Vlaamse overheid ook inzetten op reactieve maatregelen zoals het wegwerken van gevaarlijke punten op gewestwegen.