Voor het eerst in jaren is de grondwaterstand in Vlaanderen bij de start van de zomervakantie relatief normaal. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) vandaag bekend maakte. Op meer dan driekwart van de meetplaatsen staat het grondwater weer op een normaal tot zeer hoog peil voor de tijd van het jaar. De plaatsen met een te laag peil bevinden zich in het oosten van het land: de Kempen en Limburg.

De voorbije 20 jaar daalden de ondiepe grondwaterstanden op 70% van de meetplaatsen in Vlaanderen. Vooral de opeenvolgende droge zomers zijn de boosdoener. Door de regenval van de voorbije maanden begint de maand juli met hogere grondwaterstanden dan vorig jaar. Op meer dan 3 van de 4 meetplaatsen staat het grondwater op een normaal tot zeer hoog peil.

Op 22% van de meetplaatsen zijn de grondwaterstanden nog laag tot zeer laag. Dat is vooral het geval op het Kempens plateau: met andere woorden de Kempen en Limburg. De grondwatertafels bevinden zich daar dieper, waardoor ze doorgaans trager op weersomstandigheden reageren. Een jaar geleden stond het grondwaterpeil nog op 70 tot 80% van de meetplaatsen te laag. De huidige grondwaterstand is dus een duidelijke verbetering ten opzichte van de voorgaande jaren.

Klimaatverandering

Het grondwater wordt vooral aangevuld in de winter. Dat komt omdat de neerslag in de zomer bijna volledig opgenomen wordt door vegetatie en terug verdampt. Het grondwater wordt dan nauwelijks of niet aangevuld. Bovendien vertoont de winterneerslag in de laatste decennia een stijging. Tegelijkertijd is er ook een algemene stijging van de temperaturen en dus ook van de verdamping.

“De gevolgen van de klimaatverandering spelen ons dus parten”, vertelt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). “Maar de voorbije 50 jaar is in Vlaanderen ook 70% van onze natte natuur vernietigd, terwijl die zo cruciaal is om water te laten infiltreren in de grond en het te laten opnemen als een spons. Daarom gaan de investeringen van onze Blue Deal voor de helft naar het aanmaken van extra moerassen, vijvers en veengebieden. Met de Blue Deal nemen we de nodige maatregelen om Vlaanderen weerbaarder te maken tegen droogte en waterschaarste.”

Waterverbruik stijgt

Het grondwaterverbruik is de voorbije jaren ook fors gestegen. De totale hoeveelheid verbruikt grondwater wordt voor 2019 geschat op 259 miljard liter, waarvan 65 % voor de productie van drinkwater, 20% werd gebruikt door de landbouw en 12% door de industrie.

Zowel het grondwaterverbruik voor drinkwaterproductie als het verbruik in de landbouw tekenden een forse stijging op. Die toename kan verklaard worden door de warme en droge zomers van de voorbije jaren. Enkel de industrie tekende een halvering van het grondwaterverbruik op, die onder andere een gevolg is van het stijgend aantal investeringen in circulair watergebruik. “Investeren in circulair watergebruik is dus niet voor niets een belangrijk onderdeel van onze Blue Deal. Zowel in de landbouw als in de industrie zijn op dat vlak nog winsten te boeken”, klinkt het bij Demir.

Betere uitgangspositie

“Deze meetresultaten betekenen dat Vlaanderen de zomervakantie start met een betere uitgangspositie dan vorig jaar, toen we na een enorm droog en warm voorjaar al met een achterstand begonnen. Mochten er alsnog kurkdroge weken volgen, dan is er iets meer marge dan vorig jaar. Alle watermaatschappijen bevestigen me intussen dat ze ook bij aanhoudende droogte de leveringszekerheid kunnen garanderen tot minstens begin september”, besluit Demir.