2022 was een slecht jaar op gebied van spoorlopen. Na een lange periode van minder spoorlopers op het Belgische spoorwegnet is er, voor het eerst in vijf jaar, opnieuw een stijging van het aantal officiële meldingen van spoorlopers. Vorig jaar waren er liefst 649 gevallen (+10% ten opzichte van 2021). Ook het aantal dodelijke slachtoffers is gestegen: 6 tegen 5 een jaar eerder. In Limburg daalt het aantal spoorlopers wel met 50 procent.

Spoorlopers hebben een enorme impact op de regelmaat van het treinverkeer. Wanneer iemand op, over of naast de sporen loopt waar dat niet mag, verstoort dat het treinverkeer. Vaak moeten treinen stoppen of trager gaan rijden wanneer er een spoorloper gesignaleerd wordt. In ergste geval ligt het treinverkeer ook makkelijk drie tot vier uur stil wanneer er effectief een aanrijding is. Uit de statistieken blijkt ook dat bijna de helft (43%) van de spoorlopers dat doen tussen 15u en 19u. Grotendeels dus in de avondspits met een piek tussen 17u en 19u en dat is het drukste moment van de dag op het spoor. Vooral in juni zijn er veel spoorlopers en het gebeurt ook vaak op woensdagen en vrijdagen.

10 uur vertraging per dag
In 2022 liepen treinen 213.409 minuten vertraging op door spoorlopers. Omgerekend is dat gemiddeld 10 uur vertraging per dag! Een triestig record en bijna een verdubbeling in vergelijking met 2021 toen er 108.988 minuten vertraging geregistreerd werden.

Uit onderzoek blijkt dat het nemen van een kortere weg de belangrijkste oorzaak is, gevolgd door wandelen bij de sporen en het spoorwegdomein dat aanzien wordt als een goede plaats om te verzamelen.

Spoorlopen in heel het land
Spoorlopers heb je in heel België. Maar vorig jaar waren de meeste meldingen toch in Vlaanderen (294). Gevolgd door Wallonië (247) en Brussel (108). Maar in deze laatste twee regio’s zie je aantal gevallen wel stijgen. Het meeste spoorlopen gebeurt in volle baan (60%). Dat wil zeggen ergens tussen twee stations. Maar de stations (30%) zelf zijn ook een 'populaire' plaats voor spoorlopers gevolgd door overwegen (10%).

Afsluitingen, camera’s en sensibiliseren
Het Belgische spoor heeft ongeveer 3.600km aan spoorlijnen. Het is onmogelijk om die allemaal af te sluiten. Daarom concentreert Infrabel zich op de zogenaamde hotspots. Dat zijn plaatsen waar er meer spoorlopers zijn dan op andere plaatsen. In totaal zijn er 49. Bedoeling is om, in functie van de beschikbare maatregelen, deze hotspots zo goed beveiligen met bijvoorbeeld afsluitingen. In 2022 plaatste Infrabel bijna 3km extra afsluitingen bij de hotspots. Dat brengt het totaal op 43 km. Daarnaast zijn er ook betonblokken, struikelmatten en camera’s die ontradend moeten werken. In totaal werd al 57% van de 49 hotspots met één of meerdere van bovenstaande maatregelen beveiligd.

Naast al deze maatregelen op het terrein zet Infrabel ook sterk in op sensibilisering. Zo zijn er educatieve lespakketten en een escape game (Code Rails), waar de focus ligt op spoorveiligheid, die scholen gratis kunnen downloaden van de website van Infrabel. Ten slotte wordt er ook sterk ingezet op communicatie via de sociale media om mensen te sensibiliseren.

€300 boete
Wie niet horen wil, moet voelen. Infrabel werkt nauw samen met Securail, de veiligheidsagenten van de NMBS en de lokale en federale politie. Zij zetten sterk in op lokale controleacties over heel het land. In 2022 werden er bijna 1.500 pv’s voor spoorlopen uitgeschreven. Wie als spoorloper wordt gepakt, riskeert trouwens een hoge boete. De wet verbiedt het betreden van delen van de spoorweginfrastructuur die niet toegankelijk zijn voor het publiek. Overtreders worden bestraft met een boete van €300 (€500 bij recidive).