Het aantal beroepen waarbij werkgevers moeilijker geschikte werknemers vinden, neemt toe. Op de knelpuntberoepenlijst voor 2020 staan 188 beroepen. Werkgevers zitten vaak met de handen in het haar bij hun zoektocht naar geschikt personeel. Door de gunstige economische conjunctuur van de voorbije jaren en de vergrijzing, groeit de krapte op de arbeidsmarkt. Elk jaar maakt VDAB een lijst met beroepen waarvoor werkgevers moeilijk geschikt personeel vinden: de knelpuntberoepenlijst. Er zijn drie mogelijke oorzaken voor knelpuntberoepen: Een kwantitatief tekort: er is een lage uitstroom uit het onderwijs omdat er bijvoorbeeld weinig mensen de opleiding starten of er geen schoolse opleiding bestaat. Een kwalitatief tekort: de kandidaten voor de job hebben niet de juiste vaardigheden en gevraagde bekwaamheden. Specifieke arbeidsomstandigheden: dat gaat dan bijvoorbeeld over hoe de job ingevuld wordt. Denk maar aan weekendwerk, lager loon, stress, zwaar werk, … Top 10 De top 10 van de knelpuntberoepenlijst is zo goed als onveranderd in vergelijking met vorig jaar. Het gaat vooral om technische functies zoals technicus industriële installaties, werfleider, technicus productieproces en methodes of onderhoudsmecanicien. Ook verpleegkundige staat al enkele jaren in de top 10. Naast deze knelpuntberoepen en andere ‘vaste waarden’ (zoals chef-kok, slager en vertegenwoordiger) zijn er een aantal nieuwkomers, zoals winkelmedewerker en polyvalent medewerker restaurant. Hier lijkt de oorzaak vooral te liggen in de grote kloof tussen de verwachtingen van werkgevers en kandidaten. 22 ‘nieuwe’ knelpuntberoepenElk jaar komen er ook een aantal nieuwe knelpuntberoepen bij. De nieuwe zijn vaak beroepen waarvoor de nood naar extra personeel de voorbije jaren al hoog was. Zo zijn begeleider kinderopvang, medewerker groene ruimtes of leerkracht lager onderwijs geen grote verrassingen. Bij nieuwe knelpuntberoepen zoals polyvalent medewerker hotel of redder spelen verschillende factoren een rol in de problematiek. De vraag naar een combinatie van competenties zoals klantvriendelijkheid, het kunnen omgaan met mondige klanten en talenkennis maakt het soms moeilijk om geschikte kandidaten te vinden. De kloof tussen wat de kandidaten verwachten en wat de werkgever verwacht is vaak groot en kan de vlotte invulling van vacatures bemoeilijken. Een opvallende nieuwkomer is ook ‘bekister-ijzervlechter’. Dat zijn de mensen die op een bouwwerf vorm geven aan betonconstructies. Er zijn verschillende oorzaken voor het knelpunt. Er is het kwantitatief aspect: er is een heel kleine arbeidsreserve voor dit beroep. Ook het kwalitatief aspect speelt een rol: planlezen, ruimtelijk inzicht en wiskundige vaardigheden zijn technische vaardigheden waar niet iedereen over beschikt. En er zijn ook de specifieke arbeidsomstandigheden gezien het vaak om fysiek zwaar werk gaat. De concrete reden waarom het op dit moment een knelpuntberoep is, heeft vooral te maken met het Oosterweelproject waarbij dergelijke profielen noodzakelijk zullen zijn. Nood aan technische competenties Technische beroepen vormen al meer dan 10 jaar de hoofdmoot van de knelpuntberoepen. Heel wat van deze technische beroepen vormen een probleem omdat er een tekort is aan technisch geschoolde kandidaten. De arbeidsmarkt verandert aan een razendsnel tempo waardoor de vaardigheden en kennis die nodig zijn, ook in een mum van tijd wijzigen. De vraag neemt toe bij leidinggevende en uitvoerende technische profielen. De voorbije jaren werd al sterk geïnvesteerd in wetenschap en techniek bij jongeren met het STEM-actieplan. Uit de laatste rapporten over het effect van dat plan, blijkt alvast dat de interesse in technische opleidingen toeneemt, ook bij meisjes. Vergrijzing vergroot vraag naar zorgpersoneel én naar vervanging De vergrijzing zorgt niet alleen voor een impact op de arbeidskrapte omdat veel mensen op pensioen gaan, het zorgt er ook voor dat meer mensen verzorging nodig hebben. Veel ervaren werkkrachten treden uit. Net in de gezondheids- en zorgsector is die vergrijzing sterk aanwezig. Het probleem van deze sector om voldoende personeel te vinden doet zich in de eerste plaats voor bij de (hoofd)verpleegkundigen, maar ook het vinden van zorgkundigen en verzorgenden is steeds moeilijker. "De krapte op de arbeidsmarkt is bijzonder groot, bedrijven zoeken vaak tevergeefs naar geschikte profielen. Elke vacature kan in principe gematcht worden met een werkzoekende, indien we bereid zijn om een competentiekloof te overwinnen. VDAB heeft de instrumenten in huis om hier nu al werk van te maken en heeft de opdracht om zich meer naar de werkgevers te richten. Opleidingen van de VDAB worden ook gebaseerd op de lijst van de knelpuntenberoepen en opleidingen voor werkzoekenden zijn gratis. Andere maatregelen zoals duaal leren in het hoger en volwassenenonderwijs zijn ook hier een belangrijk hulpmiddel. Zo kunnen we ervoor zorgen dat nieuw instromend talent onmiddellijk mee gevormd wordt door mensen uit het bedrijf zelf," zegt Vlaams minister van Werk Hilde Crevits.Is jouw beroep ook een knelpuntberoep? Check het hier.

Het aantal Limburgse kappers stijgt met 9 procent in vier jaar tijd, dat blijkt uit cijfers van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen. Ondanks de stijging blijft het toch nog een knelpuntberoep. De onregelmatige uren en het rechtstaand beroep schrikt veel jonge mensen af. In 2018 telde onze provincie 2250 kappers.

Uw bakker is nog altijd een knelpuntberoep. Nu er sowieso overal meer en meer vacatures zijn, kiezen studenten minder en minder voor het vakmanschap van de warme bakker. Het is vroeg opstaan, weet u wel. Voor het tweede jaar op rij organiseert bakker Vangronsveld uit Bilzen daarom een kinderacademie. Met als doel leerlingen van het lager onderwijs al warm maken voor de stiel van bakker.

De provincie Limburg maakt samen met Europa en Vlaanderen 2,8 miljoen euro vrij voor knelpuntvacatures in Limburg duurzaam in te vullen. In Limburg daalt de werkloosheid het snelst. Maar ondanks de forse daling zijn nog steeds 28 830 Limburgers bij de VDAB geregistreerd als werkzoekend. Er zijn diverse knelpuntvacatures die niet ingevuld geraken. Gedeputeerde van Economie Erik Gerits: “Dankzij de economische heropleving zit de jobcreatie terug in de lift. De ondernemers hebben echter moeite om bepaalde knelpuntvacatures snel in te vullen. De provincie Limburg maakt nu, samen met Europa en Vlaanderen, een budget van 2,8 miljoen euro vrij om voor de komende 2 jaren de instroom in concrete knelpuntvacatures in Limburg duurzaam in te vullen.” Vacatures geraken moeilijk ingevuld Meer mensen aan het werk is de centrale doelstelling van het Europees, Vlaams en lokaal werkgelegenheidsbeleid. Met een werkzaamheidsgraad van 69,7% (eind 2016) heeft Limburg nog een weg te gaan om tegen 2020 het vooropgestelde percentage van 76% te behalen. Nochtans kent de Limburgse arbeidsmarkt al even een gunstige evolutie. De werkloosheidsgraad daalt al enkele jaren op rij en bedroeg vorige maand nog 7,1%. Zelfs de meeste specifieke doelgroepen, gedefinieerd door VDAB, kennen een daling ten opzichte van het voorgaande jaar. Enkel de zeer langdurig werklozen en de personen met een arbeidshandicap kennen een lichte stijging. Zij zijn traditioneel ook de laatste groepen die mee profiteren van een economisch herstel. Ondernemers signaleren echter via diverse fora dat een aantal vacatures, bv. in de sectoren bouw, logistiek en toerisme, erg moeilijk ingevuld geraken. “Dat bedrijven niet het geschikte personeel vinden is een belangrijke zorg” stelt gedeputeerde van economie Erik Gerits. “Het vinden van gekwalificeerd personeel is een belangrijke voorwaarde voor onze bedrijven om verder te kunnen groeien. Onze Limburgse economie mag hier niet door afgeremd worden.” Knelpuntvacatures zijn absolute prioriteit: lancering ESF-oproep door provincie Limburg Provincie Limburg heeft, in het kader van de ESF-GTI-SALK portefeuille, samen met het ESF-agentschap, maximaal ingezet op de invulling van de Limburgse knelpuntberoepen via de oproep “opleidingsprojecten voor werkzoekenden, werklozen en inactieven naar knelpuntberoepen Limburg”, gelanceerd door het ESF-agentschap op 1 oktober 2017. Organisaties werkzaam in Limburg die beschikken over voldoende infrastructuur en expertise om opleidingen naar knelpuntberoepen te organiseren, kunnen voorstellen indienen. “Op die manier hopen we in te spelen op de werkelijke arbeidsbehoefte bij onze ondernemingen en willen we onze werkzoekenden echt uitzicht te geven op een job” besluit gedeputeerde Erik Gerits toe. “ 2,8 miljoen euro voor de instroom in knelpuntvacatures Om te werken aan een match tussen de niet-werkende werkzoekenden en de bestaande knelpuntvacatures is in het kader van de Europese SALK-enveloppe 1,12 miljoen euro ESF-middelen vrijgemaakt. De Vlaamse regering voorziet hiervoor 840 000 euro, aangevuld met 840 000 euro vanuit de provincie. In totaal wordt bijgevolg maar liefst 2,8 miljoen euro uitgetrokken om de knelpuntvacatures in Limburg duurzaam in te vullen.

Met de nieuwe, unieke opleiding tot professioneel pizzaiolo speelt SYNTRA Limburg in op het tekort aan geschoolde pizzabakkers binnen de horeca. Internationaal pizza-grootmeester Massimo Quondamatteo is hiervoor speciaal vanuit Italië overgevlogen naar Hasselt. Hij zal deze week elke dag zijn geheimen met de cursisten delen. Samen met Aroldo Iacomelli, bekend van restaurant Il Destino, start Quondamatteo vandaag met het opleiden van pizzaiolo’s. Op een week tijd zullen zij koks, restauranthouders en traiteurs gidsen door de Italiaanse pizzakeuken met als einddoel de perfecte pizza. “Eigenlijk is pizzabakker een knelpuntberoep” vertelt Aroldo Iacomelli. Aroldo is zelf professioneel pizzabakker en heeft zijn eigen restaurant ‘Il Destino’ in Meeuwen. Als docent ‘Pizzaiolo’ wil hij de geheimen van een authentieke Italiaanse pizza overdragen aan andere koks.  "Vakmanschap, ervaring en wetenschap" Aroldo heeft jaren geleden zelf een pizzabakkersopleiding gekregen in Italië. Het bakken van pizza is vakmanschap gecombineerd met ervaring en wetenschap. “Eigenlijk is pizzabakker een knelpuntberoep. Ik heb in Italië ontdekt dat als je een consistente smaak wil, je zelfs met het weer rekening moet houden! Temperatuur en luchtvochtigheid hebben invloed op het rijsproces en de pizzasmaak.” Grootmeester Quondamatteo Massimo Quondamatteo heeft in Italië een eigen pizzaschool en reist ondertussen heel Europa af om de kunst van het pizzabakken te onderwijzen en eigenaars van pizzeria’s te assisteren bij het uitbouwen van hun zaak. 

De razendsnel evoluerende arbeidsmarkt vraagt steeds meer specifieke kennis. Daarom start industrial designer Luc Van Eyck als docent voor de opleiding technisch tekenaar staalbouw. Een gloednieuwe opleiding aan Syntra die tegemoet komt aan de noden van het werkveld. www.syntra-limburg.be

Werkgevers schreeuwen om verpleegkundigen, schoonmakers en schrijnwerkers. Toch volgen steeds minder werklozen een opleiding tot zo'n knelpuntberoep. Dat blijkt uit cijfers van de VDAB. In twee jaar tijd zijn er bijna 1.000 cursisten minder. Bij Syntra Limburg reageren ze verrast op de cijfers. Zij zien het aantal cursisten dat kiest voor een knelpuntberoep stijgen met liefst 20 procent.