De onderwijskwaliteit gaat er zienderogen op achteruit. Dat blijkt uit alle onderzoeken èn dat moet een wake-up-call zijn, aldus Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir. Ze doet naar aanleiding van het Sinterklaasdictee, donderdag op TV Limburg, een oproep aan iedereen in het onderwijs om de tanker te keren. "We moeten terug naar kennisoverdracht en het klassieke onderwijs, waarbij er gezag en respect is voor de leerkracht. En ouders moeten op hun plichten gewezen worden", zo vindt Demir. Jongeren moeten weer zonder fout kunnen schrijven. Daarom is dictee zo belangrijk.

De Onderwijsinspectie werkt vanaf dit schooljaar nog meer in de scholen, nog meer op maat en met nog meer focus op onderwijskwaliteit. Het uitgangspunt blijft dat alle scholen minimaal om de 6 jaar doorgelicht worden, maar daar komen nu extra initiatieven bovenop. Zo komen er ‘tussentijdse bezoeken’, die korter op de bal spelen en bijvoorbeeld de band met een school warmer kunnen houden. Ook scholen die een ongunstig advies gekregen hebben tijdens hun doorlichting zullen sneller een voortgangsbezoek krijgen.  In plaats van om de 6 jaar zullen de scholen zo zeker om de 3 jaar contact hebben met de Onderwijsinspectie. Op die manier houdt de Onderwijsinspectie sterker de vinger aan de pols. Deze ‘Inspectie 2.0 op maat’ gaat gepaard met een uitbreiding van het korps met 10 extra inspecteurs die op schoolbezoek kunnen gaan. De Onderwijsinspectie kan de eigen werking ook verder verbeteren op basis van een nieuw onderzoek van de UAntwerpen en de KU Leuven. "De Onderwijsinspectie kan een hefboom zijn om de onderwijskwaliteit op een school te versterken", zegt Weyts. "Onze inspecteurs zijn niet meer de billentikkers van vroeger, die zeggen wat allemaal niet mag. Ze stimuleren scholen en zijn bondgenoten voor meer onderwijskwaliteit". DoorlichtingEen bezoek van de Onderwijsinspectie zet vaak veel in beweging op een school. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Universiteit Antwerpen en de KU Leuven onder leiding van professor Jan Vanhoof. Van alle bevraagde directeurs gaf 84% aan dat hun school actief aan de slag ging met het doorlichtingsverslag. 1 op 3 (35%) erkende dat de onderwijskwaliteit op school verhoogd was dankzij de doorlichting. Maar er zijn natuurlijk ook werkpunten. Zo is het uitgangspunt nu dat de Onderwijsinspectie minimaal 1 maal om de 6 jaar langskomt op een school: voor sommige scholen is dat niet genoeg. 1 op 5 directeurs zou graag zien dat de Onderwijsinspectie vaker langskomt. Op dit moment duurt een doorlichting ook even lang in grote scholen als in kleine scholen. Eigenlijk werkt de inspectie nog te veel met 1 mal voor alle scholen: die mal is voor sommige scholen te groot, voor andere scholen te klein. De Onderwijsinspectie schaaft daarom de werking bij. Meer inspectiesDe Onderwijsinspectie evolueert vanaf dit schooljaar (2023-‘24) naar een ‘Inspectie 2.0 Op Maat’: nog meer op school, nog meer op maat, nog meer focus op onderwijskwaliteit. Sowieso kan elke school minimaal om de 6 jaar rekenen op een doorlichting waarbij meerdere inspecteurs enkele dagen de school bezoeken, maar daar komen nu extra initiatieven bovenop. De Onderwijsinspectie gaat nu ook meer op maat werken, met kortere bezoeken van 3 of 4 dagen. Er komen ook ‘tussentijdse bezoeken’ waarbij 1 inspecteur 1 dag langskomt op school om een afgebakend thema te bekijken samen met de school. Scholen die na een grondige doorlichting een ongunstig advies kregen, zullen ook veel sneller een voortgangsbezoek krijgen. Dankzij de vernieuwingen zullen alle scholen in plaats van om de 6 jaar straks om de 3 jaar contact hebben met de Onderwijsinspectie. De inspectie kan zo korter op de bal spelen en de band met de scholen warmer houden. Dit alles gaat gepaard met extra investeringen deze regeerperiode in extra inspecteurs: in 2019 gingen er nog 141 inspecteurs langs op de scholen, in september 2023 is dat opgelopen naar 151. Verfijndere inspectiesDe werking van de Onderwijsinspectie zal nog verder verfijnd worden, onder meer omdat er vanaf dit schooljaar Vlaamse Toetsen komen die álle leerlingen op regelmatige tijdstippen afleggen. De Onderwijsinspectie krijgt zo veel beter zicht op de scholen waar leerlingen (te) weinig leerwinst boeken: inspecteurs kunnen zo indien nodig sneller langsgaan. Ook het onderzoek van de Universiteit Antwerpen en de KUL biedt nuttige handvaten om de werking verder te verbeteren. "Samen onderwijs verbeteren""De inspectie zal meer aanwezig zijn in de scholen, meer op maat werken en meer focussen op het verhogen van de onderwijskwaliteit", zegt Weyts. "We behouden de doorlichtingen waarbij scholen echt beoordeeld worden, maar daarnaast komen er ook tussentijdse bezoeken die niet draaien om een gunstig of ongunstig advies. De inzet is samen bekijken hoe het onderwijs beter kan. Inspecteurs gaan leerkrachten niet vertellen wat ze allemaal niet mogen doen; ze gaan de schoolteams wel laten zien wat nog meer mogelijk is”"

De herfstvakantie wordt niet verlengd. Maar kinderen van het vijfde en zesde leerjaar moeten na de Allerheiligenvakantie wel weer een mondmasker dragen in de klas. Dat is gisteravond beslist op het overleg tussen Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts en de onderwijskoepels. Ook wordt het veelbesproken testbeleid aangepast. Enkel kinderen met symptomen zullen nog getest worden op corona. Het Vlaams onderwijsveld wil de scholen maximaal openhouden om het recht op leren te garanderen, met zo min mogelijk beperkingen. "Dat betekent dat de herfstvakantie niet verlengd wordt: dit gaat in tegen het recht op leren, het dreigt kinderen in de armen van de grootouders te drijven en in het verleden is gebleken dat dit vaak niet de beste oplossing was," staat er te lezen in het persbericht van minister Ben Weyts. Hoge viruscirculatie in lagere scholenHet is onmiskenbaar dat er in het lager onderwijs een sterke stijging is van het aantal besmettingen. In de voorbije 2 weken werd bijna driekwart van alle besmettingen binnen het onderwijs opgetekend in lagere scholen. Er is daarnaast ook bezorgdheid over de impact van de huidige quarantainestrategie: alleen al de afgelopen 2 weken werden er 28.000 leerlingen thuis gezet, waaronder zeer veel kinderen zonder symptomen. Het onderwijsveld komt nu tegemoet aan deze 2 bezorgdheden.  Mondmaskers in 5de en 6de leerjaarEnerzijds worden de mondmaskers opnieuw ingevoerd in het 5de en 6de leerjaar, als reactie op het toenemend aantal besmettingen. Mits de nodige afstand en ventilatie en als de leerlingen stil zitten, mogen de mondmaskers binnen af. Buiten kunnen de mondmaskers af, mits de leerlingen intense fysieke contacten vermijden. Enkel kinderen met symptomen testenAnderzijds komt er een einde aan de huidige quarantainestrategie, die te veel kinderen nodeloos thuishoudt. Voortaan worden enkel nog kinderen (-12-jarigen) met symptomen getest in het lager en kleuteronderwijs. Zo vermindert de druk op de eerstelijnszones, de artsen en de Centra voor Leerlingenbegeleiding en moeten er minder kinderen nodeloos in quarantaine. "Opnieuw zijn we niet roekeloos: we behouden een procedure om op te treden tegen clusteruitbraken. Concreet gaat een klas een week in quarantaine zodra er binnen 1 week 4 besmettingen vastgesteld worden".Geen bijkomende regels in secundair onderwijsIn het secundair onderwijs werpt een zeer hoge vaccinatiegraad vruchten af. Ondertussen is liefst 84% van de 12- tot 17-jarigen in Vlaanderen dubbel gevaccineerd. Dit resulteert in veel lagere besmettingscijfers en maakt dat extra algemene maatregelen in het secundair onderwijs op dit moment niet nodig zijn. Het onderwijsveld vraagt wel om ook in het secundair waakzaam te blijven. Scholen kunnen nog altijd zelf extra maatregelen nemen wanneer dat op basis van de lokale situatie aangewezen lijkt. Digitale oudercontacten en vergaderingenDe oderwijskoepels en de minister vragen de scholen om de aanwezigheid van derden op school te beperken. Zij moeten ook altijd een mondmasker dragen. Oudercontacten gaan bij voorkeur digitaal door. Scholen hebben hierbij evenwel aandacht voor de meest kwetsbare groepen, voor wie een fysiek oudercontact soms aangewezen kan zijn. "Voor eetfestijnen en andere schoolfeesten, volgen we de regels van de bredere samenleving. Voor eetfestijnen betekent dit dat een covid safe ticket vereist is. We vragen scholen om vergaderingen e.a. contacten tussen personeelsleden onderling, indien mogelijk digitaal te laten doorgaan. Indien de vergadering toch fysiek doorgaat, wordt het dragen van een mondmaskers sterk aanbevolen. Telewerk wordt - net zoals in de bredere samenleving - opnieuw aanbevolen". Ook in het hoger onderwijs kunnen de instellingen zelf maatregelen nemen wanneer dat nodig zou zijn. Een werkgroep bekijkt in de komende dagen of er nieuwe richtlijnen nodig zijn voor het deeltijds kunstonderwijs en het volwassenenonderwijs.

Vanaf 10 mei mogen alle leerlingen weer voltijds naar school. Dat heeft Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) beslist na een overleg met virologen en de onderwijspartners. Leerlingen vanaf het derde middelbaar en ouder volgen al sinds de herfstvakantie halftijds afstandsonderwijs. Ze mochten deeltijds naar school, en de rest van de week volgden ze online les van thuis uit. Maar dat stopt dus op 10 mei. Vanaf dan mogen de kinderen weer voltijds naar school. De scholen moeten niet verplicht open, ze beslissen zelf of alle leerlingen weer fysiek naar school mogen.  Om de heropening voor de leerlingen zo vlot mogelijk te laten verlopen en het coronavirus geen vrij spel te geven, vragen de onderwijspartners leraren én leerlingen om de coronamaatregelen goed op te volgen. Zo wordt onder andere aan de jongeren gevraagd om maar één hobby uit te oefenen, de lerarenkamer verhuist best naar buiten, en de klassen moeten regelmatig verlucht worden. Vanaf juni mogen scholen ook opnieuw meerdaagse uitstappen organiseren in de klasbubbel.